คำอธิบายอย่างละเอียดเกี่ยวกับ "ห้องวะชิสึ"
ห้องพักในเรียวคังออนเซ็นของประเทศญี่ปุ่น
ห้องพักส่วนใหญ่ในเรียวคังออนเซ็นที่มีมาแต่โบราณ มักเป็นห้องพักสไตล์ญี่ปุ่น หรือที่เรียกว่า "ห้องวะชิสึ" ที่มีการปูพื้นด้วยเสื่อทาทามิ ห้องวะชิสึแตกต่างไปจากห้องพักแบบตะวันตกทั่วไป
มีองค์ประกอบในห้องเป็นแบบย้อนยุค สะท้อนวัฒนธรรมต่างๆ ของประเทศญี่ปุ่นเป็นอย่างดี ขอแนะนำให้ท่านไม่พลาดที่จะลองเข้าพักในห้องเสื่อทาทามิในเรียวคังดู เพื่อสัมผัสกับรูปแบบการดำเนินชีวิตของชาวญี่ปุ่นด้วย ในส่วนนี้ จะขออธิบายอย่างละเอียดเกี่ยวกับห้องวะชิสึ โดยมีรูปภาพประกอบความเข้าใจด้วย
ห้องวะชิสึ
ทางเข้า
จุดถอดรองเท้าบริเวณประตู
บริเวณรับแขก (เสื่อทาทามิ)
โทโกะโนะมะ หรือ ซุ้มตกแต่งในห้องสไตล์ญี่ปุ่น
อิเคบานะ หรือ ศิลปะการจัดดอกไม้แบบญี่ปุ่น
ภาพแขวนฝาผนัง
ซะบุตง หรือ เบาะนุ่มรองนั่ง
ซะอิซุ หรือ เก้าอี้ไร้ขา
ซะตาคุ หรือ โต๊ะทรงเตี้ย
ประตูโชจิ ประตูเลื่อนทำจากกระดาษ
ฟุสึมะ กรอบไม้กระดาษกั้นห้อง
โอชิอิเระ (ตู้เก็บของสไตล์ญี่ปุ่น) ฟูกฟุตง
ตู้ลิ้นชักไม้
ห้องน้ำ อ่างล้างหน้า
ห้องอาบน้ำ
เฉลียงห้อง
ชาญี่ปุ่นและคิวซุ (หรือ กาน้ำชาแบบญี่ปุ่น)
โต๊ะและเก้าอี้
คำอธิบาย
2. จุดถอดรองเท้าบริเวณประตู（踏込）
Photo: Biwako Hanakaido
ฟุมิโคมิ หรือ จุดถอดรองเท้าบริเวณประตู แบบเดียวกับที่พบเมื่อท่านไปเยือนบ้านคนญี่ปุ่น ที่เรียวคังออนเซ็น หลังจากที่ท่านถอดรองเท้าแล้ว ท่านจะเดินขึ้นไปบนห้องได้ เรียวคังบางแห่ง ให้ถอดรองเท้าและเปลี่ยนไปสวมสลิปเปอร์ที่ประตูทางเข้าเรียวคัง แล้วให้ถอดสลิปเปอร์ระหว่างอยู่ในห้องพัก แต่ส่วนใหญ่แล้วจะอนุโลมให้ท่านสามารถใส่รองเท้าปกติได้จนถึงจุดที่เป็นจุดถอดรองเท้า (ฟุมิโคมิ) ของห้องพักได้
Photo: Biwako Hanakaido
3. บริเวณรับแขก (เสื่อทาทามิ)（客間）
ห้องพักที่มีเสื่อทาทามิ มักมีฟังก์ชันของห้องนั่งเล่น ห้องทานอาหารและห้องนอนไว้ในตัว ขนาดของห้องที่มีเสื่อทาทามิ จะคำนวณตามจำนวนเสื่อที่ใช้จริง ขนาดของห้องจึงแตกต่างกันไป โดยมีตั้งแต่ "ห้อง 6 ผืน" (ห้องที่ปูด้วยเสื่อทาทามิจำนวณ 6 ผืน) "ห้อง 8 ผืน" "ห้อง 10 ผืน" เสื่อทาทามิส่วนใหญ่ผลิตจากหญ้าอิกุสะ โดยทั่วไปจะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ท่านจะได้กลิ่นอายของหญ้าธรรมชาติตลอดการเข้าพักในห้องที่มีเสื่อทาทามิ
4. โทโกะโนะมะ หรือ ซุ้มตกแต่งในห้องสไตล์ญี่ปุ่น（床の間）
ส่วนริมของห้องวะชิสึ จะมีพื้นที่ที่เรียกว่า "โทโกะโนะมะ" ซึ่งส่วนที่ยกพื้นห้องให้สูงขึ้นกว่าระดับของเสื่อทาทามิ ตรงผนังของโทโกะโนะมะ มักมีการแขวน "ภาพแขวนฝาผนัง" ที่อาจเป็นภาพวาดหรือคำคมต่างๆ ไว้ ด้านหน้าภาพนั้น อาจมีการประดับด้วยแจกันดอกไม้ที่ตกแต่งไว้สไตล์อิเคะบานะ บางแห่งอาจไม่ได้ใช้ภาพแขวนฝาหนังประดับ แต่อาจประดับด้วยภาพวาดหรือคำกลอน คำคมต่างๆ แทน โทโคะโนะมะจึงเป็นมุมห้องที่ทำให้ห้องวะชิสึมีองค์ประกอบที่สะดุดตาหรือแปลกตาไปจากที่พบเห็นในชีวิตประจำวันนั่นเอง
7. ซะบุตง หรือ เบาะนุ่มรองนั่ง 8. ซะอิซุ หรือ เก้าอี้ไร้ขา 9. ซะตาคุ หรือ โต๊ะทรงเตี้ย（座布団、座椅子、座卓）
ในห้องวะชิสึยังมีซะบุตง ซะอิซุ และซะตาคุ จัดเตรียมไว้ แทนการใช้เก้าอี้และโต๊ะแบบตะวันตกด้วย คำว่า ซะบุตง จะหมายถึง เบาะนุ่มๆ ที่ใช้ปูรองนั่งบนพื้นเสื่อทาทามิ ส่วนซะอิซุ คือ เก้าอี้สไตล์ญี่ปุ่นที่ช่วยเสริมอิริยาบถขณะนั่งบนพื้นให้สะดวกสบายมากขึ้น เก้าอี้แบบนี้จะไม่มีขาเก้าอี้ จะมีเพียงส่วนของเบาะ (สำหรับรองก้น) และพนักพิงเพื่อการเอนหลัง นอกจากนี้ คำว่า ซาตาคุ จะหมายถึง โต๊ะทรงเตี้ยที่มีระดับความสูงพอเหมาะพอดีต่อการนั่งกับซะบุตง และซะอิซุ
10. ประตูโชจิ ประตูเลื่อนทำจากกระดาษ（障子）
Photo: Kakui-no-yado Shiunso
เป็นแนวสถาปัตยกรรมสไตล์ญี่ปุ่น คล้ายกับบานหน้าต่าง แต่มีการติดกระดาษไว้กับโครงไม้ เพื่อให้แสงลอดผ่านได้ เนื่องจากตัวกระดาษที่ใช้จะเป็นกระดาษแบบญี่ปุ่นที่มีความบางและเบา จึงแตกต่างจากหน้าต่างทั่วไป ในแง่ของความเปราะบางพิเศษ หากออกแรงมากเกินไป หรือชนกระแทกอย่างแรง อาจทำให้ฉีกขาดได้ง่าย ในการใช้งานจึงต้องให้ความระมัดระวังเป็นพิเศษ
11. ฟุสึมะ กรอบไม้กระดาษกั้นห้อง（襖）
เป็นสิ่งกำหนดพื้นที่ระหว่างห้อง มีส่วนที่เป็นมือจับ เป็นการขึงผ้าหรือกระดาษไว้กับโครงไม้ทั้งสองฝั่ง เมื่อท่านจับที่มือจับก็สามารถเลื่อนซ้ายขวา เพื่อเปิดปิดได้
12. โอชิอิเระ (ตู้เก็บของสไตล์ญี่ปุ่น) ฟูกฟุตง （押し入れ・布団）
Photo: Biwako Hanakaido
ตู้เก็บของสไตล์ญี่ปุ่น หรือ โอชิอิเระ คือ พื้นที่สำหรับเก็บฟูกนอน (ฟูกฟุตง) และสิ่งของอื่น ฟูกฟุตง คือ ฟูกนอนของชาวญี่ปุ่นที่มีมาแต่อดีตกาล คนญี่ปุ่นมักจัดเก็บฟูกฟุตงไว้ด้านในตู้โอชิอิเระนี้ ปกติแล้ว ลูกค้าจะไม่ต้องปูฟูกฟุตงด้วยตนเอง แต่ระหว่างที่ลูกค้าออกจากห้องเพื่อไปรับประทานอาหารเย็น จะมีพนักงานของเรียวคัง (พนักงานของที่พัก) เดินเข้ามาในห้อง และทำการปูฟูกฟุตงบนเสื่อทาทามิให้ ดังนั้น ขอท่านไม่ต้องตกใจว่า "มีใครบุกรุกเข้ามาในห้อง" หากว่าเมื่อกลับมาที่ห้อง แล้วพบว่า ฟูกฟุตงถูกปูไว้เรียบร้อยแล้ว
สิ่งของมีค่า ควรพกไว้ติดตัว หรือเก็บไว้ในตู้เซฟในห้องพัก หรือฝากไว้กับฟร้อนท์
คำว่า ฟูกฟุตง เป็นคำที่ใช้รวมเรียกว่า ชุดเครื่องนอน ซึ่งประกอบด้วยฟูกรองนอน และผ้าห่ม ปกติแล้ว จะปูฟูกฟุตงบนเสื่อทาทามิ ทับด้วยผ้าปูที่นอนอีกชั้น จากนั้น ตามด้วยผ้าห่ม ผ้าปูที่นอนนี้ ทางที่พักจะจัดการเปลี่ยนให้ใหม่ทุกวัน บางฤดู ทางเรียวคังอาจวางผ้าห่มที่ทำจากขนสัตว์ไว้ให้ด้านบน หรือปรับตัวผ้าห่มให้ เพื่อรักษาอุณหภูมิร่างกายที่พอเหมาะพอดีต่อการพักผ่อนนอนหลับของท่าน นอกจากนี้ หากในเช้าวันรุ่งขึ้น ท่านจะทานอาหารเช้าที่ห้องพัก ทางพนักงานจะมาเก็บฟูกฟุตงที่ใช้แล้วให้ท่าน ดังนั้น เมื่อตื่นเช้ามา ท่านจะไม่ต้องทำอะไรกับฟูกฟุตงเลย
13. ตู้ลิ้นชักไม้（洋服掛け）
ชุดยูกาตะ ผ้าขนหนูสำหรับถือไปโรงอาบน้ำรวม และอื่นๆ มักถูกจัดเก็บไว้ในตู้ลิ้นชักนี้ ตู้นี้ยังออกแบบมาเพื่อให้ท่านสามารถเก็บเสื้อผ้าของท่าน หลังเปลี่ยนใส่ชุดยูกาตะแล้วได้ด้วย
16. เฉลียงห้อง （広縁）
ในส่วนของเฉลียงห้อง จะเป็นระเบียงตามแบบของประเทศญี่ปุ่น ส่วนใหญ่จะจัดวางเก้าอี้และโต๊ะขนาดเล็กไว้ สำหรับท่านที่ไม่ถนัดนั่งบนพื้นเสื่อทาทามิ สามารถนั่งบนเก้าอี้ที่เฉลียงนี้ได้ เป็นอีกจุดหนึ่งที่ผู้เข้าพักสามารถนั่งทอดสายตา ชื่นชมทิวทัศน์ภายนอกหน้าต่างได้
17. ชาญี่ปุ่นและคิวซุ (หรือ กาน้ำชาแบบญี่ปุ่น) （日本茶・急須）
บนซะตาคุภายในห้องพัก จะมีการจัดวางชาญี่ปุ่นและคิวซุ (หรือ กาน้ำชาแบบญี่ปุ่น) แบบญี่ปุ่นไว้ ท่านสามารถใช้กานี้ชงชาดื่มได้ฟรี ตามอัธยาศัย
ประเด็นสำคัญ
เรียวคังออนเซ็นในช่วงหลังมานี้ มิได้มีเพียงห้องแบบญี่ปุ่นแท้ทั้งหมด แต่บางแห่งยังออกแบบห้องพักตามความต้องการใหม่ๆ ของลูกค้า ด้วยการผสานแนวทางการออกแบบสไตล์ตะวันตกเข้าไปด้วย ห้องพักที่มีแนวการออกแบบนี้ เราเรียกว่า "วะโมเดิรน์" เป็นห้องพักรูปแบบใหม่ที่ผสานความทันสมัยตามแบบญี่ปุ่นและตะวันตกเข้าด้วยกันอย่างลงตัว ลักษณะคือ จะไม่ใช้ฟูกฟุตง แต่เป็นการวางเตียงบนพื้นเสื่อทาทามิ และใช้อุปกรณ์ตกแต่งห้องแบบตะวันตก
Photo: Futaritowani En
นอกจากนี้ ยังมีห้องที่เรียกว่า "วะโยชิสึ" ซึ่งเป็นห้องพักที่ในหนึ่งห้องจะมีทั้งส่วนที่เป็นห้องสไตล์ญี่ปุ่น (วะชิสึ) และห้องสไตล์ตะวันตก ท่านใดมีความไม่สะดวกเรื่องขา หรือต้องการนอนเตียงไม่ต้องการนอนบนฟูกฟุตง นอกเหนือจากห้องวะชิสึแท้ตามแบบฉบับดั้งเดิมของญี่ปุ่นแล้ว ท่านสามารถเลือกได้ว่าจะใช้ห้อง "วะโมเดิรน์" หรือ "ห้องวะโยชิสึ" ข้อนี้จึงช่วยคลายความกังวลได้มากสำหรับท่านที่ไม่คุ้นชินกับห้องวะชิสึ ดังนั้น เมื่อท่านจะทำการจองห้องพัก ขอให้ท่านพิจารณารูปแบบของห้องต่างๆ ที่มีเรียวคังออนเซ็นนั้นๆ และเลือกว่าจะใช้ห้องวะชิสึ (ห้องสไตล์ญี่ปุ่นดั้งเดิม) ห้องวะโมเดิรน์ (ห้องสไตล์ญี่ปุ่นสมัยใหม่) หรือ ห้องวะโยชิสึ (ห้องผสมญี่ปุ่นและตะวันตก)
*โฮมเพจภาษาอังกฤษ
*การจองห้องพัก ผ่าน Agoda หรือ Booking.com (รองรับภาษาไทย)
LIST OF RYOKANS